Trauma
Als iemand na een schokkende gebeurtenis blijft hangen in gevoelens van angst, woede of eenzaamheid spreken we over trauma. De gebeurtenis is dan zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan. Het kan gaan om een eenmalige traumatische gebeurtenis of over langdurige en ernstige trauma’s.
Bij een kind merk je op verschillende manieren dat het last heeft van een trauma. Dit kan in vier soorten klachten worden onderverdeeld:
- Herbelevingen
- Vermijdingsreacties
- Negatieve gedachten, afgestompte gevoelens
- Sterke prikkelbaarheid of heel erg druk zijn
Herbelevingen
Hierbij moet je denken aan nare herinneringen; beelden en gedachten die zich vaak opdringen. Angstige dromen over de traumatische gebeurtenis. Je kind reageert soms alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Je kind voelt zich erg angstig als hij wordt geconfronteerd met iets wat met deze gebeurtenis in verband staat. De reacties kunnen zowel psychisch als lichamelijk van aard zijn, denk aan een snellere hartslag of ademhaling, trillen en zweten.
Vermijdingsreacties
Vermijden van gedachten, gevoelens of situaties, bijvoorbeeld door activiteiten, plaatsen en mensen te vermijden die herinneringen aan het trauma oproepen.
Negatieve gedachten, afgestompte gevoelens
Je kind kan een belangrijk onderdeel van het trauma niet herinneren. Hun interesse voor (vroegere) waardevolle activiteiten is sterk afgenomen. Hun gevoelens over zichzelf of voor anderen zijn vlak geworden.
Sterke prikkelbaarheid of hyperactivatie
Dit kan zich uiten in moeilijk in slaap vallen of blijven, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, concentratiemoeilijkheden, overdreven waakzaamheid of schrikachtig zijn.
Meer symptomen trauma of posttraumatisch stresssyndroom (PTSS)
Naast deze vier soorten klachten zijn er nog meer belangrijke kenmerken:
- Gevoelens van vervreemding;
- slaapstoornissen;
- angsten;
- schuldgevoelens;
- machteloosheid.
Als deze klachten zich langer dan een maand voordoen, kan er sprake zijn van psychotrauma of een PTSS.
Andere symptomen of klachten bij PTSS en/of psychotrauma, die we vaker zien zijn:
- Stemmingswisselingen, waaronder depressie;
- lichamelijke klachten;
- zeer laag zelfbeeld;
- zelfbeschadiging (automutilatie);
- verdoven door middel van drank of drugs.
Trauma en andere klachten of stoornissen
Naast de hierboven beschreven symptomen kunnen na een traumatische ervaring nog andere klachten en stoornissen optreden. Denk hierbij aan rouw, aan een depressieve stoornis, een angst- of dwangstoornis, maar ook verslavingsproblematiek. Daarnaast kunnen klachten voorkomen als schuldgevoelens, schaamte, machteloosheid, eetproblemen, een laag zelfbeeld en zelfbeschadiging.
Welke stappen onderneem je als je vermoedt dat je kind te maken heeft met trauma?
Als je denkt dat je kind last heeft van een trauma dan kun je jouw kind aanmelden bij het jeugdteam in jouw buurt. Samen met jou kijken we naar passende ondersteuning. Meestal verwijst het jeugdteam door naar een specialist voor verdere behandeling. De behandeling hangt af van het soort trauma; een eenmalige gebeurtenis of langdurige gebeurtenissen.
Hoe kan het jeugdteam helpen?
Het jeugdteam kan:
- Met jou meedenken;
- doorverwijzen naar een passende specialist;
- alvast wat eerste tips geven om met het gedrag van jouw kind om te gaan.
Het jeugdteam werkt graag met jou samen om jouw kind veilig te laten opgroeien. Soms is het dan nodig om gezamenlijk een veiligheidsplan te maken, zodat jouw kind geen verdere trauma’s oploopt.